2016 წლის 11 თებერვალს საქართველოს პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტში „2014 წელს საქართველოში ადამიანის უფლებათა და თავისუფლებათა დაცვის მდგომარეობის შესახებ“ საქართველოს სახალხო დამცველის ანგარიშის თაობაზე საქართველოს პარლამენტის 2015 წლის 3 ივლისის დადგენილებით მიღებული რეკომენდაციების შესრულების მდგომარეობის განხილვა დაიწყო.

12 თებერვალს ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტის სხდომაზე სახალხო დამცველის რეკომენდაციების შესრულების შესახებ ანგარიში საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის მოადგილემ ზაზა სოფრომაძემ წარმოადგინა.

სახალხო დამცველის ერთ–ერთი რეკომენდაცია ითვალისწინებდა სახელმწიფოპროგრამებისადასერვისებისდამათისარგებლობისმექანიზმებისთაობაზესაზოგადოებისინფორმირებისკამპანიის გააქტიურებას.

მინისტრის მოადგილემ დეტალურად განიხილა თამბაქოს მოხმარების აკრძალვის/შეზღუდვის საკანონმდებლო ხელშეწყობისთვის რეგულაციების შესახებ მოსახლეობისათვის ინფორმაციის მოწოდების, ასევე ფიზიკური აქტივობის, ჯანსაღი კვებისა და ალკოჰოლის ჭარბი მოხმარების შესახებ ცნობიერების ასამაღლებლად მომზადებული საინფორმაციო კლიპები, ბუკლეტები და ფლაერები, ბავშვის უფლებათა კონვენციით განსაზღვრული უფლებების ამსახველი პლაკატები. ისაუბრა C ჰეპატიტის ელიმინაციის სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში განხორციელებული საინფორმაციო კამპანიაზე.

საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრომ სხვადასხვა სახის ტრენინგები ჩაატარა, მათ შორის, თამბაქოსთვის თავის დანებების, ცხელი ხაზის ოპერატორთა მომზადების, ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) საფრთხეების შესახებ დამსაქმებელთა და დასაქმებულთა ცნობიერების ამაღლების, ოჯახში ძალადობისა და ქალის მიმართ ძალადობისა და სხვა საკითხებზე.

სახალხო დამცველის მეორე რეკომენდაცია გულისხმობდა:ფსიქიატრიულისამსახურებისმუშაობისადაფსიქიატრიულიდახმარებისგაწევისსპეციალურიზედამხედველობისგარესისტემის შემუშავებასა და აკად. ბ.ნანეიშვილისსახელობისფსიქიკურიჯანმრთელობისეროვნულიცენტრისხარისხისკონტროლისსამსახურისსაქმიანობისეფექტიანობისშეფასებას.

მინისტრის მოადგილის განცხადებით, საქართველოს პარლამენტისა და საქართველოს მთავრობის მიერ მიღებული „ფსიქიკური ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო კონცეფცია“, განვითარების სტრატეგიული დოკუმენტი და 2015-2020 წლის სამოქმედო გეგმა ფსიქიკური დარღვევების პრევენციას, ფსიქიკური აშლილობის მქონე პირთა უფლებების დაცვას, მათი თვითგამორკვევისა და საზოგადოებაში ინტეგრირების ხელშეწყობას და ფსიქიკური აშლილობით გამოწვეული ავადობისა და სიკვდილიანობის შემცირებას ისახავს მიზნად.

შპს „აკად. ბ.ნანეიშვილის სახელობის ფსიქიკური ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრთან“ დაკავშირებით, მინისტის მოადგილემ აღნიშნა, რომ პრივატიზების პირობები ყველა საჭირო კომპონენტს მოიცავს. მათ შორის, შენობა-ნაგებობის კანონმდებლობით დადგენილი წესით მშენებლობას, აღჭურვას, კეთილმოწყობას, ფუნქციონირებას, საწოლების რაოდენობას, შესაბამისი ინფრასტრუქტურის მოწყობას, საზოგადოების და პაციენტების უსაფრთხოების უზრუნველყოფას და სხვა.

შესრულების პროცესშია სახალხო დამცველის რეკომენდაცია –ეროვნულიდაეთნიკურიუმცირესობებითდასახლებულირეგიონებისმოსახლეობისთვისჯანმრთელობისდაცვისადასამედიცინოდაზღვევისსახელმწიფოპროგრამებისდაჯანმრთელობისდაცვისსფეროშისხვაღონისძიებებისშესახებინფორმაციისმისთვისგასაგებენაზემიწოდებისუზრუნველყოფის შესახებ.

სამინისტრო ეროვნულ უმცირესობათა ენებზე რეგულარულად ამზადებს ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამების შესახებ საინფორმაციო მასალებს. აგრეთვე, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან ერთად, მუშაობს ეთნიკური უმცირესობით დასახლებული რაიონების სამედიცინო პერსონალისთვის საქართველოს სახელმწიფო ენის სწავლების უზრუნველყოფის მიმართულებით.

მინისტრის ბრძანებით შეიქმნა სპეციალური სამუშაო ჯგუფი, რომელიც სახალხო დამცველის რეკომენდაციის თანახმად,გენდერულინიშნითდისკრიმინაციის გამორიცხვის მიზნით, ორსულობის, მშობიარობისადაბავშვისმოვლის, ასევეახალშობილისშვილადაყვანისგამოშვებულებისანაზღაურებისწესშიცვლილებებისსაკითხს განიხილავს.

შესრულების პროცესშია, აგრეთვე, რეკომენდაცია ოჯახშიძალადობისსაკითხებზემომუშავე, სპეციალიზებულისოციალურიმუშაკებისმომზადების, მათთვისსაჭიროპირობებისშექმნისადამათისათანადოუფლებამოსილებითაღჭურვასთან დაკავშირებით.

მინისტრის მოადგილემ ზედმიწევნით ისაუბრა დიდი და მცირესაოჯახოტიპისბავშვთასახლებშიმყოფიბავშვებისთვისსაჭირომომსახურებისგაწევისა და მათთვისდამატებითირესურსებისმიწოდების შესახებ,დეინსტიტუციონალიზაციის პროცესში წარმოქმნილი პრობლემებსა და მათი გადაჭრის გზებზე და ამ თვალსაზრისით სახალხო დამცველის რეკომენდაციების შესრულების მიმდინარეობაზე.

აღნიშნა, რომ ბავშვთა კეთილდღეობის რეფორმის ერთ-ერთ უმთავრეს მიმართულებას ოჯახებისგაძლიერებადასაჭირომომსახურებათაქსელისგანვითარება წარმოადგენს, რაცუზრუნველყოფსოჯახებისსოციალურიფუნქციონირებისამაღლება. ამ მიზნების განხორციელებასსოციალური რეაბილიტაციისა და ბავშვზე ზრუნვის სახელმწიფო პროგრამის სხვადასხვა ქვეპროგრამები ემსახურება. მათ შორის, მოკლევადიანიინდივიდუალურიაქტივობებისდაგეგმვას, შეფასებისინდიკატორების შემუშავებას, პერსონალისგადამზადებას, ბავშვთაინდივიდუალურიგანვითარებისგეგმებისწარმოებას,რისკებისადეკვატურიშეფასებას,ბავშვზეზრუნვისალტერნატიულიფორმისგანსაზღვრას და სხვა.

მინისტრის მოადგილემ სპეციალურისაგანმანათლებლოსაჭიროებებისმქონებენეფიციარისგამოვლენისშემთხვევაში, ინდივიდუალური სასწავლო პროგრამის შემუშავების მთელი ჯაჭვი წარმოადგინა. ასევე აღნიშნა, რომ სახელმწიფოზრუნვისქვეშმყოფბავშვთა სხვდასხვა საჭიროებებთან და ძალადობისაგან დაცვასთან დაკავშირებული სახალხო დამცველის რეკომენდაციებიგათვალისწინებულია, შემუშავებულია მთელი რიგი მექანიზმები, ინტენსიურად ტარდება მონიტორინგი და მომსახურების მიმწოდებელთა, თუ სოციალურ მუშაკთა ტრენინგები.

სახალხო დამცველის რეკომენდაციის თანახმად,დაგეგმილია მოქმედი დიდი ზომის 2 ინსტიტუციური დაწესებულების ოპტიმიზაცია და მათ ნაცვლად ალტერნატიული მომსახურების, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვთა მცირე საოჯახო ტიპის სახლების ისეთ გეოგრაფიულ არეალში ამოქმედება, სადაც ბავშვთა საჭიროებების დამაკმაყოფილებელი და ხელმისაწვდომი გარემო იქნება.

სხდომაზე სახალხო დამცველმა კიდევ ერთხელ გაუსვა ხაზი შრომის ინსპექციის შექმნის აუცილებლობას, ისაუბრა შრომის უსაფრთხოების მექანიზმების არასებობაზე და აღნიშნა, რომ პრობლემა სისტემურია და მის გადაჭრას კომპლექსური ბერკეტები სჭირდება.