საქართველოს სახალხო დამცველი უარყოფითად აფასებს ფარულ საგამოძიებო მოქმედებებთან დაკავშირებით პარლამენტში ინიცირებულ კანონპროექტს და მიიჩნევს, რომ ე.წ „გასაღების“ კვლავ სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის კონტროლ ქვეშ დატოვება ვერ უზრუნველყოფს ერთის მხრივ, საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 14 აპრილის გადაწყვეტილების აღსრულებას და მეორეს მხრივ, უკანონო ფარულ მოსმენებთან დაკავშირებით საზოგადოებაში არსებული უნდობლობის გაქარწყლებას.

კანონპროექტი, ფარული საგამოძიებო მოქმედებების განხორციელების მიზნით, გვთავაზობს საჯარო სამართლის იურიდიული პირის საქართველოს ოპერატიულ–ტექნიკური სააგენტოს შექმნას, რომელიც სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მმართველობის სფეროში, შესაბამისად, ამ სამსახურის კონტროლის ქვეშ იქმნება. მართალია, სააგენტოს თავისი ორგანიზაციულ–სამართლებრივი ფორმიდან გამომდინარე, დამოუკიდებლობის გარკვეული ელემენტები ექნება, თუმცა ძლიერი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის კონტროლქვეშ, დამოუკიდებლობის ეს მწირი ელემენტები, შესაძლოა ფორმალობად იქცეს და ფაქტობრივად არაფერი შეიცვალოს ფარული საგამოძიებო მოქმედებების განხორციელების ინსტიტუციურ მოდელში.

კითხვის ნიშნებს ბადებს სააგენტოს უფროსის არჩევის წესი, რომელიც არ იძლევა სააგენტოს რეალური დამოუკიდებლობის გარანტიებს. კერძოდ, შემოთავაზებული კანონპროექტის მიხედვით, სააგენტოს უფროსის კანდიდატურა შეირჩევა სპეციალური კომისიის მიერ, თუმცა ამ კომისიის მანდატი თავიდანვე შეზღუდულია. საგულისხმოა, რომ სააგენტოს უფროსის ვაკანტური თანამდებობის დასაკავებლად სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსი კომისიას წინასწარ უკვე შერჩეულ სამ კანდიდატს წარუდგენს, რომელთა შერჩევის პროცესი და კრიტერიუმები კანონპროექტით განსაზღვრული არ არის. შესაბამისად, წარმოდგენილი მოდელის მიხედვით, სპეციალურად შექმნილი კომისია თავიდანვე შეზღუდული იქნება არჩევანის გაკეთების პროცესში, რაც კომისიის შემადგენლობის მნიშვნელობასაც აზრს უკარგავს.

სახალხო დამცველის აზრით, ე.წ. „ფარულ მოსმენებთან“ დაკავშირებული წარსული მძიმე მემკვიდრეობის გათვალისწინებით, საქართველოს პარლამენტს აკისრია უმნიშვნელოვანესი როლი და პასუხისმგებლობა, შეიმუშავოს ისეთი მოდელი, რომელიც უზრუნველყოფს პირად ცხოვრებაში დაუსაბუთებელი ჩარევისგან დაცვას და ხელს შეუწყობს ამ პროცესის მიმართ საზოგადოების ნდობის აღდგენას.