Վրաստանի Ժողովրդական պաշտպանի հայտարարությունը Աշխատավորների միջազգային օրվա կապակցությամբ
Մայիսի 1-ին աշխարհը նշում է Աշխատավորների միջազգային օրը։
Վրաստանում, ինչպես շատ այլ երկրներում, աշխատողները շարունակում են պայքարել արժանապատիվ և անվտանգ աշխատանքային պայմաններ ապահովելու համար։ Հաճախակի են լինում դեպքեր, երբ, ի պատասխան աշխատանքային պայմանների բարելավման վերաբերյալ հնչեցված պահանջների, և այդ պահանջները բավարարելու փոխարեն գործատուները կոպտորեն խախտում են աշխատողների իրավունքները։ Խնդիր է մնում գործատուների կողմից աշխատանքի անվտանգության նորմերի անտեսումը ծանր, վնասակար և վտանգավոր աշխատանքում մեծ ռիսկով:
Արժանապատիվ աշխատանքային պայմանները շարունակում են մարտահրավեր մնալ կանանց համար, համաձայն 2022 թվականի Գենդերային անհավասարության գլոբալ ինդեքսի՝ սեռերի միջև միջին եկամուտը տարբերվում է, և տղամարդկանց գնահատված տարեկան եկամուտը երկու անգամ գերազանցում է կանանց: Նաև, չնայած «Աշխատանքային օրենսգրքում» դրական փոփոխություններին, հայրերի համար դեռևս խնդիր է պետական հատվածում երեխաների խնամքի համար արձակուրդ գնալը, ինչպես նաև մասնավոր հատվածում աշխատող կանանց համար այդ իրավունքից օգտվելը։
Աշխատանքային հարաբերություններում, ինչպես նախորդ պայմանագրային փուլում, այնպես էլ աշխատավայրում, կրկին հանդիպում ենք աշխատող կանանց նկատմամբ սեռական ոտնձգությունների տարբեր հիմքերով և փաստերով անհավասար վերաբերմունքի դեպքերի։ Ժողովրդական պաշտպանը բացահայտել է տարբեր կարծիքի պատճառով պետական հիմնարկներում աշխատողների նկատմամբ խտրական վերաբերմունքի բազմաթիվ դեպքեր։
Դեռևս կան մի շարք խոչընդոտներ հաշմանդամություն ունեցող անձանց զբաղվածության խթանման համար, այդ թվում՝ գործատուների և հաշմանդամություն ունեցող երիտասարդներին հասանելի ծառայությունների մասին տեղեկատվության պակասը, գործատուների խարանն ու անպատրաստությունը ողջամիտ հարմարեցման միջոցների կիրառմանը: Անբավարար է նաև զբաղվածության խթանման գործակալության սպասարկման կենտրոնների աշխարհագրական ծածկույթը։
Մարտահրավեր է նաև ծառայությունների և ապրանքների ընդհանուր հարթակում աշխատող առաքիչների աշխատանքային իրավունքների իրացման հարցը։ Ընկերությունները հարթակում աշխատող անձանց հետ իրավահարաբերությունները դիտարկում են ոչ թե որպես աշխատանքային իրավահարաբերություն, այլ որպես գործընկերային (ծառայության, աշխատանքային) պայմանագիր, որի արդյունքում աշխատողները չեն կարող օգտվել այնպիսի նվազագույն աշխատանքային իրավունքներից, ինչպիսիք են արձակուրդը, տեղեկագիրը, արտաժամյա վարձատրություն և այլն:
Ցավոք, աշխատողների մասնակցությունը բողոքի ակցիաներին, որոնք պահանջում են աշխատանքային պայմանների բարելավում, և/կամ աշխատանքի հետ կապված քննադատությունը, այլ կարծիքները կամ արհմիությունների գործողությունները անընդունելի են գործատուների համար և հաճախ հանգեցնում են ոտնձգությունների, աշխատանքից ազատման կամ աշխատանքային իրավունքների այլ խախտումների:
Չնայած աշխատանքային օրենսդրության վերջին դրական բարեփոխումներին, շատ աշխատանք կա անելու գործող կանոնակարգերը պատշաճ կերպով կիրառելու և աշխատողների աշխատանքային իրավունքները պաշտպանելու համար: Ժողովրդական պաշտպանը կոչ է անում բոլոր պատասխանատու մարմիններին արդյունավետ քայլեր ձեռնարկել երկրում աշխատանքային իրավունքների պաշտպանությունն ապահովելու համար։