1 May dünyada Beynəlxalq Zəhmətkeşlər Günü qeyd olunur.

Bir çox başqa ölkələrdə olduğu kimi, Gürcüstanda da işçilər layiqli və təhlükəsiz iş şəraitini təmin etmək üçün mübarizəni davam etdirirlər. İşəgötürənlər tərəfindən əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı səslənən tələblərə cavab olaraq, bu tələbləri yerinə yetirmək əvəzinə, işçilərin hüquqlarını kobud şəkildə pozması hallarına tez-tez rast gəlinir. Riskli ağır, zərərli və təhlükəli işlərdə işəgötürənlər tərəfindən əməyin mühafizəsi normalarına laqeyd yanaşma problem olaraq qalır.

Layiqli iş şəraiti 2022 Qlobal Gender Bərabərsizliyi İndeksinə əsasən, cinslər arasında orta qazanc fərqlidir və kişilərin təxmin edilən illik qazancı qadınlarınkından iki dəfə çoxdur. Həmçinin “Əmək Məcəlləsi”ndə müsbət dəyişikliklərə baxmayaraq, ataların dövlət sektorunda uşağa qulluq etmək üçün məzuniyyət götürməsi, eləcə də özəl sektorda çalışan qadınların bu hüquqdan istifadə etməsi hələ də problem olaraq qalır.

Biz əmək münasibətlərində istər əvvəlki müqavilə mərhələsində, istərsə də iş yerində işləyən qadınlara qarşı müxtəlif əsaslarla qeyri-bərabər rəftar və cinsi qısnama faktları ilə yenidən qarşılaşırıq. Xalq Müdafiəçisi fərqli rəyə görə bir çox dövlət müəssisəsində işçilərə qarşı ayrı-seçkilik halları müəyyən edib.

Məhdud imkanları olan şəxslərin məşğulluğunun təşviq edilməsində hələ də bir sıra maneələr mövcuddur, o cümlədən məhdud imkanları olan gənclər üçün işəgötürənlər və xidmətlər haqqında məlumatın olmaması, işəgötürənlər tərəfindən stiqma və ağlabatan yerləşdirmə tədbirlərinin tətbiqinə hazırlıqsızlığı. Məşğulluğa Kömək Agentliyinin xidmət mərkəzlərinin coğrafi əhatə dairəsi də kifayət qədər deyil.

Ortaq xidmət və məhsul platformasında işləyən kuryerlərin əmək hüquqlarının reallaşdırılması məsələsi də problemdir. Şirkətlər platformada işə götürülən şəxslərlə hüquqi münasibətə əmək hüquq münasibəti kimi deyil, ortaqlıq (xidmət, əmək) müqaviləsi kimi baxırlar ki, bunun nəticəsində işə götürülənlər tətil, bülleten, vaxtından artıq iş ödənişi kimi minimum əmək hüquqlarından istifadə edə bilmirlər.

Təəssüf ki, işçilərin iş şəraitinin yaxşılaşdırılması tələbi ilə etiraz aksiyalarında iştirakı və/və ya işlə bağlı tənqidlər, fərqli fikirlər və ya həmkarlar ittifaqı fəaliyyəti işəgötürənlər üçün qəbuledilməzdir və tez-tez təqiblərə, işdən çıxarılmasına və ya əmək hüquqlarının digər pozuntularına səbəb olur.

Son vaxtlar əmək qanunvericiliyində müsbət əmək islahatının aparılmasına baxmayaraq, mövcud normativ-hüquqi aktların düzgün tətbiqi və işçilərin əmək hüquqlarının müdafiəsi üçün çoxlu işlər görülməlidir. Xalq müdafiəçisi bütün məsul qurumları ölkədə əmək hüquqlarının müdafiəsini təmin etmək üçün təsirli addımlar atmağa çağırır.