Տարեցների համար մասնավոր ֆինանսավորվող երկարաժամկետ խնամքի հաստատությունների մոնիտորինգ
2023 թվականին Ժողովրդական պաշտպանի գրասենյակը, Թբիլիսիում, Շիդա Քարթլիում և Քվեմո Քարթլիում ստուգումներ է իրականացրել մասնավոր միջոցներով ֆինանսավորվող
տարեցների երկարաժամկետ խնամքի հաստատություններում: Մոնիտորինգը բացահայտել է մի քանի հիմնական և կարևոր խնդիրներ, որոնք պահանջում են հրատապ արձագանք:
Ընդգծված խնդիրներից հատկապես սուր է պետության տեղեկացվածության պակասը երկրում տարեցների համար մասնավոր ֆինանսավորվող հաստատությունների մասին։ Այստեղ հարկ է նշել, որ նման հաստատության գործունեության համար սահմանված իրավական չափորոշիչներ չկան և դրանք ենթակա չեն պետական վերահսկողության։ Տարեցների խնամքի սահմանված նվազագույն չափորոշիչների մասին տեղեկություն չունեն անգամ հիմնարկների ղեկավարները։
Ինչպես ցույց տվեց ստուգումը, տարեցների իրավունքները խախտվում են արդեն պանսիոնատ ընդունվելու կարգից։ Մասնավորապես, գրանցման դիմումում հստակ նշված չէ տարեց մարդու կամքը, և հաճախ դիմումը ստորագրում է տարեց մարդու ընտանիքի անդամը։
Ենթակառուցվածքային առումով հիմնարկների մի մասը ապահովված չէ, իսկ շահառուները գտնվում են խիստ հակասանիտարական, ստորացուցիչ պայմաններում։ Նրանց նկատմամբ հոգատարությունը հիմնականում սահմանափակվում է հիգիենիկ և ֆիզիոլոգիական կարիքների բավարարմամբ, ինչը չի բավարարում անգամ խնամքի նվազագույն պահանջներին։
Տարեցները հաճախ ենթարկվում են խտրականության՝ նրանց արժանապատվությունը ոտնահարող իրավիճակում, և նրանցից շատերը ոչինչ չգիտեն իրենց իրավունքների մասին։ Առողջապահությունը հաստատություններում անտեսված է: Սննդի ստանդարտը խախտված է: Ճաշացանկի կազմը աղքատ է, ստորադաս ու միապաղաղ։
Ծառայությունները հաշվի չեն առնում տարեց շահառուների էմոցիոնալ խոցելիությունը, և հոգեկան առողջությունը պատշաճ կերպով չի լուծվում՝ չնայած հոգեբուժական խնդիրներ ունեցող շահառուների մեծ թվին:
Կարևորվել են նաև հիմնարկներում աշխատող անձնակազմի որակավորման և աշխատանքային իրավունքների հետ կապված մարտահրավերները։ Խնամակալները հատուկ գիտելիքներ չունեն տարեցների խնամքի և խնամքի կարիքների մասին, չունեն մասնագիտական զարգացման հնարավորություններ։ Բացի այդ, խախտվում են շահառուների բաշխման չափանիշները, ինչը հանգեցնում է որոշ աշխատակիցների ծանրաբեռնվածության։
Տարեցների երկարատև խնամքի հաստատություններում իրականացված մոնիտորինգի արդյունքները ևս մեկ անգամ հաստատում են Ժողովրդական պաշտպանի հանձնարարականի կատարման անհրաժեշտությունը - բոլոր իրավական ձևերի և ֆինանսավորում ունեցող տարեցների խնամքի հաստատությունների գործունեության համար միասնական չափորոշիչների ստեղծման և արդյունավետ մոնիտորինգի մեխանիզմի անհրաժեշտության մասին:
