Տեղեկատվություն

Սահմանադրական դատարանը որոշում է կայացրել Ժողովրդական պաշտպանի հայցի վերաբերյալ

Վրաստանի Սահմանադրական դատարանի պլենումը մարտի 7-ի որոշմամբ մասնակի բավարարեց Ժողովրդական պաշտպանի թիվ 1700 սահմանադրական բողոքը, որը վիճարկում էր դատավորներին ընդհանուր դատարաններ ուղարկելու կանոնների սահմանադրականությունը, դատավորին գործերի քննությունից հեռացնելու որոշումը բողոքարկելիս դատավարական երաշխիքների բացակայությունը և դատավորների արտահայտման ազատության սահմանափակումը։ Այս գործով հայցվորը Ժողովրդական պաշտպանի հետ միասին ներկայացնում էին ընդհանուր դատարանի դատավորները։

Դատարանը չբավարարեց բողոքարկվող հարցերի հիմնական մասը, որոնք, ըստ հայցվորի, խախտում են դատավորների անկախության և անաչառության սկզբունքը և հիմնարար նշանակություն ունեն արդարադատության համակարգի պատշաճ գործունեության համար (որոշմանը կցվում է դատավոր Թեյմուրազ Տուղուշիի և Գիորգի Կվերենչխիլաձեի տարբեր կարծիքը)։

Դատարանը չի բավարարել Արդարադատության բարձրագույն խորհրդի իրավասության վերաբերյալ հայցը՝ պատճառաբանելով հիպոթետիկ և ընդհանուր կարիքները՝ դատավորին առանց նրա համաձայնության տեղափոխել այլ դատարան (այդ թվում՝ Վերաքննիչ դատարանից՝ քաղաքային դատարան) մինչև երեք տարի ժամկետով։

Ըստ Սահմանադրական դատարանի՝ առանց համանման լեգիտիմություն և անկախություն ունեցող մարմնի կողմից դատավորին գործուղման ուղարկելու որոշումը Արդարադատության բարձրագույն խորհուրդ, որի սահմանադրական ուղղակի պարտավորությունն է ապահովել դատարանի անկախությունն ու արդյունավետությունը, էապես նվազեցնում է վերը նշված ռիսկերը։ Բացի այդ, օրենսդրությունը պարունակում է տարբեր երաշխիքներ, որոնք ապահովագրում են առանց համաձայնության գործուղման ինստիտուտի չարաշահման ռիսկերը կոնկրետ դատավորի նկատմամբ։ Դատարանի պարզաբանմամբ՝ Արդարադատության բարձրագույն խորհուրդը պարտավոր է հիմնավորել, թե ինչու է գործուղման համար ընտրվել կոնկրետ դատավոր, ինչն է հանգեցրել գործուղման կոնկրետ ժամկետ սահմանելու և/կամ ինչու է անհրաժեշտ դարձել դատավորի գործուղումը։

Դատարանը հայցը մերժեց նաև դատավորի խոսքի ազատության սահմանափակմանը վերաբերող մասով։ Ըստ Սահմանադրական դատարանի՝ օրենսդիրն ամբողջությամբ չի արգելում դատավորի քաղաքական արտահայտվելու ազատությունը։ Դատավորը դեռևս ունի իր տեսակետն արտահայտելու ազատությունը, այդ թվում՝ քաղաքականությանն ուղղակի կամ անուղղակի առնչվող հարցերի վերաբերյալ, քանի դեռ նա հավատարիմ է քաղաքական չեզոքության սկզբունքին և/կամ ակնհայտորեն չի խախտում այն:

Ժողովրդական պաշտպանը վիճարկեց նաև այն նորմերը, որոնք մի կողմից անընդունելի էին համարում հիմնավոր պատճառի դեպքում գործի քննությունից Գերագույն դատարանի կարգապահական պալատում դատավորին հեռացնելու որոշման բողոքարկման ժամկետի երկարաձգումը, իսկ մյուս կողմից՝ թույլ էին տալիս բողոքը քննարկել առանց բանավոր լսումների և/կամ կողմերի իրավական ձևի հարցի առանց հարցի, թե ոչ: Սահմանադրական դատարանը բավարարեց այս մասով հայցը և բացատրեց, որ կարգապահական խորհրդի կողմից դատավորին գործերի քննությունից հեռացնելու որոշման բողոքարկման 10-օրյա ժամկետը երկարացնելու ընդհանուր արգելքը, որը վերաբերում է, ի թիվս այլ բաների, այն դեպքերին, երբ դատավորը հարգելի պատճառով բաց է թողել այդ ժամկետը, արդարացի հավասարակշռություն չի պահպանում սահմանափակ և պաշտպանված շահերի միջև։ Բացի այդ, Վրաստանի Սահմանադրության 31-րդ հոդվածի 1-ին կետը պահանջում է, որ շահագրգիռ անձի ցանկության դեպքում օրենսդրությունը երաշխավորի, որ հարցը քննարկվի բանավոր լսումների միջոցով և կողմերի մասնակցությամբ:

Աշխատում է շուրջօրյա ռեժիմով՝ ներառյալ ոչ աշխատանքային օրերը և ժամերը
թեժ գիծ: 1481 (24/7)