Վրաստանի Սահմանադրական դատարանը 2021 թվականի հուլիսի 5-ի որոշմամբ, բավարարեց Վրաստանի ժողովրդական պաշտպանի սահմանադրական հայցը և հակասահմանադրական ճանաչեց, Սահմանադրության 9-րդ հոդվածի համաձայն` բանտարկության օրենսգրքով սահմանված կարգը, որը կարգապահական պատիժ կրելու, ինչպես նաև միայնակ բանտախցում գտնվելու ընթացքում, սահմանափակում էր մեղադրյալի / բանտարկյալի կողմից, ժողովրդական պաշտպանի թեժ գծի հետ կապվելու հնարավորությունը:

Վիճելի նորմը նախատեսում է հեռախոսակապի սահմանափակման հնարավորություն՝ որպես կարգապահական տույժ, որի ընթացքում ավտոմատ կերպով սահմանափակվում էր ժողովրդական պաշտպանի թեժ գծի հետ կապվելու իրավունքը: Հայցի համաձայն, թեժ գծի միջոցով ժողովրդական պաշտպանի հետ կապվելու հնարավորությունը, խախտումների հայտնաբերման ամենաարդյունավետ և գործուն միջոցներից մեկն է, և դրա սահմանափակումն անթույլատրելի էր:

Սահմանադրական դատարանը նախատեսեց ժողովրդական պաշտպանի փաստարկը: Չնայած բանտարկյալները հնարավորություն ունեն գրավոր կապ հաստատել ժողովրդական պաշտպանի հետ, իսկ ժողովրդական պաշտպանը հնարավորություն ունի այցելելու ցանկացած մեղադրյալի / դատապարտյալի, խոշտանգումների և այլ վատ վերաբերմունքի արգելքի սահմանադրական երաշխիքը, առաջացնում է պետության դրական պարտականությունը, ապահովել կալանավորվածների համար ժողովրդական պաշտպանի հետ կոնկրետ ձևով՝ թեժ գծի միջոցով կապվելու հնարավորությունը:

Դատարանը վիճահարույց նորմերի հակասահմանադրականությունը գնահատելիս, ընդգծեց, որ արգելքը կարգապահական տույժի տեսք ունի, որն ուներ ծածկոցային բնույթ և գործում էր երկար ժամանակ: Ըստ դատարանի, բողոքարկված կարգը լիովին զրկել է բանտարկյալին արդյունավետ և արագ հաղորդակցության միջոցով, ժողովրդական պաշտպանի հետ շփվելու հնարավորությունից:

Հատկանշական է, որ նույն սահմանադրական հայցով վիճարկվում էր նաև ժողովրդական պաշտպանի թեժ գծի հետ կապված տարբեր տեսակի սահմանափակումներ: Հայցը ներկայացնելուց մի քանի ամսում, Վրաստանի արդարադատության նախարարը վերացրեց մեր կողմից բողոքարկած տարբեր սահմանափակումները (թեժ գծի օգտագործման վճարներ, կապի չափը և այլն): Բացի այդ, մի քանի օր առաջ Վրաստանի խորհրդարանը նախաձեռնել է՝ կալանավորման օրենսգրքում փոփոխություններ, որոնց հիման վրա բանտարկյալները կկարողանան ազատորեն կապվել ժողովրդական պաշտպանի և այլ պետական վերահսկում իրականացնող գերատեսչությունների թեժ գծի հետ:

Հուսով ենք, որ Սահմանադրական դատարանի 2021 թվականի հուլիսի 5-ի որոշման մեջ հաստատված իրավական չափանիշը, ապագայում կդառնա շատ բանտարկյալների իրավունքների արդյունավետ և գործուն պաշտպանության նախապայման: