2022 թվականի հոկտեմբերի 25-ին Վրաստանի Ժողովրդական պաշտպանը դիմել է Թբիլիսիի քաղաքային դատարան՝ դատարանի ընկերոջ (Amicus Curiae) կարծիքով՝ հաշմանդամ երեխայի նկատմամբ ողջամիտ հարմարեցման սկզբունքի կիրառման վերաբերյալ։

Ըստ հայցի՝ հաշմանդամ երեխան չի կարողացել նախակրթարանում իր անհատական ​​կարիքներին հարմարեցված կրթություն ստանալ։ Նաև հաստատությունը երեխայի մորը խորհուրդ է տվել դասավանդման ընթացքում երեխայի համար հատուկ ուսուցիչ վարձել։

Հաշվի առնելով հաշմանդամություն ունեցող անձանց խոցելիությունը և խտրական վերաբերմունքի բարձր ռիսկը, Ժողովրդական պաշտպանը կարևոր համարեց աջակցել դատարանին՝ ողջամիտ հարմարեցման ենթադրյալ մերժումը որպես խտրական վերաբերմունք ճանաչելու հարցում: Խտրականության այս ձևը համեմատաբար նոր է Վրաստանի օրենսդրության մեջ, հետևաբար, դատարանի համար կարևոր է ճիշտ բացահայտել դրա տարրերը և նպաստել առողջ պրակտիկայի ներդրմանը: Դատարանին ներկայացրած եզրակացության մեջ Ժողովրդական պաշտպանը վերանայել է հաշմանդամություն ունեցող երեխաների ներառական կրթության հասանելիության առկա մոտեցումները, այդ թվում՝ Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին ՄԱԿ-ի հռչակագրով և ՄԱԿ-ի Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների կոմիտեով սահմանված չափանիշները։ Նաև փաստաթուղթը կենտրոնացած էր ողջամիտ հարմարեցման և դրա տարրերի օգտագործման կարևորության վրա:

Ժողովրդական պաշտպանի գնահատմամբ՝ դատարանի համար կարևոր է քննել՝ արդյոք նախադպրոցական ուսումնական հաստատությունը երեխայի անհատական ​​կարիքներին հարմարեցված ծառայություններ է մատուցել։ Մասնավորապես, արդյո՞ք ուսուցման գործընթացը ներառական է եղել, և արդյոք ուսումնական նյութերը/գործունեությունները ձևափոխվել են այնպես, որ նա, ինչպես մյուս երեխաները, կարողանա ստանալ համապատասխան կրթություն: Բացի այդ, ողջամիտ հարմարեցման պարտավորության շրջանակներում հայցվորի անհատական ​​կարիքներին հարմարեցված ծառայությունների մատուցումը պատասխանողի համար կստեղծի չհիմնավորված դժվարություններ և անհամաչափ մեծ ծախսեր:

Դատարանի ընկերոջ կարծիքը նպատակ չունի պաշտպանել կողմերից որևէ մեկի դիրքորոշումը և կենտրոնանում է մարդու իրավունքների իրավունքի չափանիշների վրա: