Հունիսի 14-ը Վրաստանում հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության օրն է։ Այս օրվա նպատակն է բարձրացնել հանրային իրազեկվածությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց մասին և ևս մեկ անգամ կենտրոնանալ այդ մարդկանց իրավական վիճակի վրա:

Թեև վերջին շրջանում պետության կողմից որոշ դրական քայլեր են արվել, սակայն հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների լիարժեք և արդյունավետ պաշտպանությունը երկրում դեռևս խնդրահարույց է։

Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար ֆիզիկական միջավայրի, տեղեկատվության, հաղորդակցության միջոցների և մի շարք ծառայությունների հասանելիությունը մնում է մարտահրավեր: Ծառայությունների և օգնական միջոցների բացակայություն, սոցիալ-տնտեսական աջակցության բացակայություն:

Կրթական գործընթացում հաշմանդամություն ունեցող անձանց/հաշմանդամների պատշաճ ներգրավումը մնում է արդիական։ Օրակարգում ներառված է կրթական տարածքի, կրթական ռեսուրսների և գործընթացի հասանելիությունն ապահովելու համար արդյունավետ միջոցներ ձեռնարկելու անհրաժեշտությունը: Ինչպես նաև ներառական կրթության մասնագետների ժամանակին և անհրաժեշտ կենտրոնացում, այդ թվում՝ նախադպրոցական մակարդակում։

Դժվարությունների հետ է կապված հաշմանդամություն ունեցող անձանց աշխատանքի և աշխատանով ապահովման իրավունքի իրացումը։ Նրանց զբաղվածության խոչընդոտներն են անհասանելի միջավայրն ու ծառայությունները, ֆորմալ կրթության բացակայությունը և հաշմանդամություն ունեցող անձանց նկատմամբ խտրական վերաբերմունքը հենց գործատուների կողմից:

Խնդրահարույց է հաշմանդամություն ունեցող անձանց պատշաճ բնակարանային իրավունքի երաշխավորումը և անօթևանության դեմ պայքարելը։ Պետության ոչ բավարար ջանքերի պատճառով երկրի սոցիալական բնակարանների ճնշող մեծամասնությունում հաշմանդամություն ունեցող անձանց կարիքները ամբողջությամբ կամ մասամբ անտեսվում են։ Դրանց թվում են բնակարանների ֆիզիկական միջավայրի անմատչելիությունը, գերբնակեցումը, օժանդակ ծառայությունների բացակայությունը։

Մունիցիպալ մակարդակում մարտահրավերները ներառում են կարիքների վրա հիմնված ծառայությունների ներդրումը/ուժեղացումը, ինչպես նաև հաշմանդամություն ունեցող անձանց մասնակցությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց տեղական խորհուրդներում և խորհրդակցական մարմինների արդյունավետ գործունեությունը:

Հոգեկան առողջության ոլորտում ձեռնարկվող միջոցառումները բավարար չեն: Համայնքային ծառայությունների թիվը և աշխարհագրական ծածկույթի տարածքը էապես չեն աճել։ Ոլորտի ապաինստիտուցիոնալացման ռազմավարություն դեռ մշակված չէ։

Մարտահրավեր է մնում նաև հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար նախատեսված խոշոր հաստատությունների ապաինստիտուցիոնալացման գործընթացը։

Չլուծված է մնում հաշմանդամության կարգավիճակի տրամադրման արդար համակարգին անցնելու հարցը, որը բժշկական ապացույցներից բացի կենտրոնանալու է անձի հոգեբանական և սոցիալական գործոնների վրա։ Գործող մոդելով սահմանված սոցիալական փաթեթի չափը հարմարեցված չէ հաշմանդամություն ունեցող անձանց անհատական ​​կարիքներին և չի կարող բավարարվել նվազագույնը։

Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հետ կապված խնդիրների վերաբերյալ հանրության տեղեկացվածությունը դեռևս ցածր է, ինչն արտահայտվում է նրանց կողմից օգտագործվող ոչ ճիշտ եզրույթներով և կարծրատիպային հայացքներով։ Սա նպաստում է խմբի խարանմանը, խոչընդոտներ է ստեղծում և կանխում հաշմանդամություն ունեցող անձանց ընդգրկումը հասարակական կյանքում:

Վրաստանի Ժողովրդական պաշտպանը կոչ է անում պետությանը արդյունավետ քայլեր ձեռնարկել երկրում հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պատշաճ իրացումն ապահովելու, հանրային իրազեկվածության բարձրացման և ներառական հասարակություն ստեղծելու համար։