Վրաստանի Ժողովրդական պաշտպանի գրասենյակի հայտարարությունը Միխեիլ Սաակաշվիլիի հիվանդասենյակի տեսագրության տարածման վերաբերյալ
Ինչպես հանրությանը հայտնի է, 2022 թվականի դեկտեմբերի 14-ին հատուկ քրեակատարողական ծառայությունը հրապարակել է բուժհաստատությունում գտնվող բանտարկյալ Միխեիլ Սաակաշվիլիի հիվանդասենյակի տեսագրությունները։ Ծառայության տվյալներով՝ կադրերը հրապարակվել են հանրային մեծ հետաքրքրության պատճառով, և այդ կադրերը արտացոլում են բանտարկյալ Միխեիլ Սաակաշվիլիի վիճակը տարբեր ժամանակահատվածներում։ Գերատեսչությունը նաև մատնանշում է, որ նշված տեսանյութում ներկայացված են Միխեիլ Սաակաշվիլիի նմանակված գործողությունները, որոնց նպատակը արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելն է, հանրությանը և միջազգային գործընկերներին մոլորեցնելը։
Չնայած Միխեիլ Սաակաշվիլիի առողջական և իրավական կարգավիճակի նկատմամբ հանրային բարձր հետաքրքրությանը, հաշվի առնելով Հատուկ քրեակատարողական ծառայության այս փուլում առկա պաշտոնական բացատրությունը, Ժողովրդական պաշտպանի գրասենյակը գտնում է, որ կադրերի տարածման նկատմամբ օրինական նպատակի գոյությունը, այդ թվում հանրության բարձր հետաքրքրության բավարարումը, ինչպես նաև այս որոշման համաչափությունն ու համարժեքությունը չեն կարող հաստատվել։ Նույնիսկ եթե կա օրինական նպատակ, առողջապահական տեղեկատվության բացահայտման ժամանակ կարևոր է պահպանել հանրային շահի և անձի գաղտնիության և անձնական տվյալների պաշտպանության իրավունքների միջև հավասարակշռությունը:
Այս դեպքում, հաշվի առնելով ծառայության այս փուլում առկա հանրային սահմանումը, կադրերի տարածումը չի կարող համաչափ և համարժեք համարվել հետևյալ հանգամանքների պատճառով.
Ինչպես հայտնի է հանրությանը, Վրաստանի Ժողովրդական պաշտպանի գրասենյակը ներգրավված է Միխեիլ Սաակաշվիլիի բուժման մոնիտորինգի գործընթացում։ Ժողովրդական պաշտպանի կողմից ստեղծված մասնագետների/փորձագետների խմբի 7-րդ եզրակացությունը հրապարակվել է 2022 թվականի դեկտեմբերի 6-ին։ Փորձագիտական խմբի գնահատմամբ՝ նախորդ ժամանակահատվածի համեմատ սրվել են էնցեֆալոպաթիան, սենսորային նյարդաբանությունը, անեմիան, ինչպես նաև ոտքի կանգնելիս արյան ճնշման զգալի անկումով նոր հայտնաբերված վեգետատիվ նյարդաբանությունը։ Անորեքսիայի անցումը կյանքին սպառնացող կախեքսիայի փորձագիտական խմբի կողմից մեկ անգամ չէ, որ կանխատեսվել է, և գնահատման պահին հիվանդը գտնվել է ակտիվ կատաբոլիզմի փուլում (այսպես կոչված՝ մարմնի ինքնամարսողություն), որը հաստատում է հոկտեմբերից սկսած շատ արագ քաշի կորուստը։ 2022 թվականի դեկտեմբերի 6-ի փորձագիտական եզրակացությունը պարունակում է լրացուցիչ ախտորոշում, որն իր զգայուն բնույթի պատճառով չի հրապարակվել (վերը նշվածի մասին տեղեկատվությունը տրամադրվել է Թբիլիսիի քաղաքային դատարանին): 2022 թվականի դեկտեմբերի 6-ին փորձագետների խումբը հիվանդի ընդհանուր վիճակը գնահատել է ծանր։
2022 թվականի դեկտեմբերի 14-ին Արդարադատության նախարարության հրապարակած կադրերը կասկածի տակ են դնում հիվանդ Միխեիլ Սաակաշվիլիի բժշկական ախտորոշումների վավերականությունը։ Նշված պատճառաբանությունը կտրականապես հակասում է փորձագիտական խմբի ներկայացրած բժշկական գնահատականին։ Հարկ է նշել, որ հիվանդի ագրեսիվ պահվածքը համարվում է հայտնաբերված ախտորոշումների հնարավոր բնորոշ վարքագծից մեկը։ Ելնելով վերոգրյալից՝ չի թույլատրվում օգտագործել բժշկական վիճակը բանտարկյալի նկատմամբ։ Պետությունը պարտավոր է օգնել բանտարկյալ հիվանդին գտնել համապատասխան օգնություն և չօգտագործել բանտարկյալի բժշկական ցուցմունքները նրա դեմ։
Հարկ է նաև նշել, որ ըստ նշված ժամկետների՝ ձայնագրությունների մեծ մասն արվել է 2022 թվականի հոկտեմբերի սկզբին կամ ավելի վաղ։ Ժողովրդական պաշտպանի փորձագիտական խմբի գնահատմամբ՝ հոկտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին դատապարտյալի առողջական վիճակը կտրուկ վատացել է։ Նշենք, որ, ըստ հիվանդին բուժող բժիշկների, 2022 թվականի հոկտեմբերի 4-ը (տեսանկարահանումների մեծ մասի ամսաթիվը) այն օրն է, երբ Միխեիլ Սաակաշվիլիի հիվանդասենյակում փորձ է արվել արտագնա դատավարություն անցկացնել, ինչին հետևել է նրա հատուկ հուզական արձագանքը և հենց այդ օրվանից սկսվեց նրա առողջական վիճակի կտրուկ վատթարացումը։ Փորձագիտական խմբի գնահատմամբ՝ դեկտեմբերի 6-ի դրությամբ Միխեիլ Սաակաշվիլին շատ ավելի թույլ է, և դա հաստատում է տեսագրությունների վերջին հատվածը։ Ըստ այդմ, հանրային հետաքրքրությունը բանտարկյալի ներկա վիճակի նկատմամբ չէր կարող բավարարվել՝ հրապարակելով անցած ժամանակահատվածի կադրերը։ Միևնույն ժամանակ հրապարակված կադրերը հիվանդի կողմից սիմուլյացիայի որևէ հստակ ապացույց չեն պարունակում, իսկ բանտարկյալի ներկա վիճակը, ինչպես արդեն նշվեց, չի բացառում հնարավոր ագրեսիվ պահվածքը։
Ըստ ապարատի գնահատման՝ այս փուլում անհրաժեշտ է ձեռնարկել համապատասխան բժշկական և իրավական միջոցներ, որոնք կենտրոնացած կլինեն բանտարկյալի/հիվանդի իրական կարիքների վրա և լիովին կապահովեն մարդու իրավունքների ազգային և միջազգային իրավական պարտավորությունները։
Ժողովրդական պաշտպանի աշխատակազմը նաև կոչ է անում անձնական տվյալների պաշտպանության տեսուչին, հաշվի առնելով խնդրի նկատմամբ հանրային բարձր հետաքրքրությունը, հնարավորինս սեղմ ժամկետներում իրականացնել նշված գործով ծառայության նախաձեռնած ուսումնասիրությունը և ձեռնարկել համապատասխան իրավական գործողություններ։
