Սահմանափակ կարողություններ ունեցող երեխաների/անձանց հատուկ հաստատությունների մոնիտորինգի զեկույցը
2021 թվականի սեպտեմբերի 15-ին Ժողովրդական պաշտպանի գրասենյակն աշխատանքային հանդիպում է ունեցել, ՀԻԻԱ պետական խնամքի և թրաֆիքինգի զոհերի, տուժածների աջակցության գործակալության և հաշմանդամություն ունեցող երեխաների / անձանց մասնագիտացված հաստատությունների ներկայացուցիչների հետ: Հանդիպման ընթացքում ներկայացվեցին հաշմանդամների գիշերօթիկ հաստատություններ և մանկատներ այցելությունների հիման վրա պատրաստված հատուկ զեկույցի եզրակացությունները և քննարկվեցին թեմատիկ ոլորտներում նախատեսվող աշխատանքները:
Մոնիտորինգն իրականացվել է 2020 թվականին՝ «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների» ՄԱԿ-ի հռչակագրի կատարման մոնիտորինգի շրջանակներում և գնահատում է «Հաշմանդամների և տարեցների խնամքի նվազագույն չափանիշները մասնագիտացված ցերեկային խնամքի հաստատություններում», ինչպես նաև երեխաների խնամքի չափանիշների պաշտպանության որակը, այդ թվում նոր կորոնավիրուսի տարածման կանխարգելման կտրվածքում:
Հատուկ զեկույցում նշվում է, որ հաշմանդամություն ունեցող երեխաների / անձանց մասնագիտացված հաստատությունները, իրենց չափից և ռեժիմից ելնելով, չեն համապատասխանում չափանիշով նախատեսված ընտանեկան պայմաններին մոտ միջավայրի պահանջներին: Ինստիտուցիոնալ դաստիարակության կարգը, ներառական խնամքի և անհրաժեշտ կրթական-վերականգնողական ծառայություններ բացակայությունը, հանգեցնում են հաստատությունից կախվածության սինդրոմի ձևավորմանը և նվազեցնում շահառուների անկախ կյանքի հնարավորությունները:
Հաստատությունների ենթակառուցվածքը որոշ դեպքերում անկազմակերպ է, իսկ անձնակազմի բացակայությունը բարդացնում է սանիտարական նորմերի պատշաճ պահպանումը:
Խնամքի գործընթացի դիտարկումները ցույց տվեցին, որ հաստատություններում պատշաճ կերպով չեն իրականացվում բռնության նույնականացման, գնահատման և արձագանքման միջոցառումները: Բացի այդ, ոչ մի աշխատանք չի տարվում հակաալկոհոլային և հակաթմրանյութային ուղղություններով: Հատուկ մարտահրավեր է բարդ վարքագծի կառավարման հարցերում անձնակազմի ուսուցման բացակայությունը:
Բացահայտվեցին սոմատիկ և հոգեկան առողջության հետ կապված խնդիրներ: Ծանր է շահառուների ժամանակին ատամնաբուժական բուժման և հոգեսոցիալական միջամտությունների ուժեղացման անհրաժեշտությունը:
Մոնիտորինգի արդյունքում պարզվեց, որ անհրաժեշտ է դիվերսիֆիկացնել գիշերօթիկների սննդի ճաշացանկը և անհապաղ ապահովել անվտանգ խմելու ջրով:
Կարևոր միտում է ի հայտ եկել, որ ծառայություններ մատուցողները չեն գիտակցում գաղտնիությունը պաշտպանելու պարտավորության էությունը: Մինչդեռ հետադարձ կապի և բողոքի ընթացակարգերը չեն դիտարկվում որպես ծառայության որակի բարելավման միջոց: Ահա թե ինչու գործնականում այն ունի ֆորմալ բնույթ:
2020 թվականին կորոնավիրուսի տարածման պատճառով, սահմանափակ էին տարբեր տեսակի միջոցառումներ, ինչը բացասաբար անդրադարձավ շահառուների սոցիալական գործունեության, նրանց հուզական վիճակի և մոտիվացիայի խթանման վրա:
Պատշաճ կերպով չի կատարվում՝ «Տարեցների և հաշմանդամների ցերեկային խնամքի հաստատություններում նոր կորոնավիրուսի տարածումը կանխելու և վերահսկելու չափանիշները»: