2 fevral 2022-ci il tarixində Gürcüstanın Xalq Müdafiəçisi ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosuna (ATƏT/DTİHB) Dövlət Müfəttişliyi İdarəsinin ləğvi ilə bağlı qanunun qiymətləndirilməsi xahişi ilə müraciət edib. Məsələ ilə bağlı Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət etdiyimiz üçün biz sürətləndirilmiş prosedur çərçivəsində hüquqi rəyin verilməsini xahiş etdik. 18 fevral 2022-ci il tarixində ATƏT/DTİHB edilən dəyişiklikləri tənqidi qiymətləndirən, həmçinin qanunun dayandırılması və ləğvi ilə bağlı tövsiyə daxil olmaqla hüquqi rəy verdi.

19 fevral 2022-ci il tarixində biz bu hüquqi rəyi baxılması üçün Konstitusiya Məhkəməsinə göndərdik. Ümid edirik ki, Konstitusiya Məhkəməsi ATƏT/DTİHB rəyinin bütün aspektlərini nəzərə alacaq, mübahisəli normanı birinci instansiyada dayandıracaq və sonra onu konstitusiyaya zidd elan edəcək.

ATƏT/DTİHB-in məlumatına görə, beynəlxalq standartlara zidd olaraq, Dövlət Müfəttişliyi İdarəsinin ləğvi Parlamentdə tələsik olub və heç bir əvvəlcədən məsləhətləşmə aparılmayıb. Onların fikrincə, bu proses qanunun aliliyinə və müstəqil institutların səmərəli fəaliyyətinə təhlükə yaradır və təhlükəli presedentdir.

ATƏT/DTİHB-in məlumatına görə, qanunvericilik dəyişiklikləri və proses ölkədə insan hüquqlarının müdafiəsinin keyfiyyətinə, pis rəftar və məhbusların ölümü hallarının araşdırılmasına təsir göstərə bilər.

Çünki müstəqil qurumun effektivliyi təhlükə altına düşür, həm də istintaq orqanının səlahiyyətləri indiyədək müstəqil quruma tabe olmayan cinayətlərlə (müvafiq maliyyə vəsaiti artırılmadan) genişləndirilir.

ATƏT/DTİHB Parlamentin qəbul etdiyi qanunla bağlı bir sıra tövsiyələr verib, o cümlədən:

• Qanunun fəaliyyətini dayandırmaq və qanunvericilik prosesindəki nöqsanları aradan qaldırmaq lazımdır;
• Qanunun icrası dayandırılmadıqda, müfəttişin və onun müavinlərinin mandatı uzadılmalı və onların səlahiyyət müddətini başa vurmasına icazə verilməlidir;
• ATƏT/DTİHB ombudsmanın çoxillik tövsiyəsini bölüşür ki, müstəqil istintaq mexanizmi yüksək vəzifəli şəxslər (Baş Prokuror, Daxili İşlər Naziri, Təhlükəsizlik Xidmətinin Rəhbəri) və prokurorlar.

ATƏT/DTİHB-nin qiymətləndirmələri, nəticələri və tövsiyələri beynəlxalq insan hüquqları hüququna və ATƏT və digər beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən qəbul edilmiş sənədlərə əsaslanır.

Gürcüstanın Xalq Müdafiəçisi ölkədə insan hüquqlarının qorunması və onların müdafiəsinə cavabdeh olan müstəqil qurumların səmərəli fəaliyyət göstərməsi üçün əlində olan bütün hüquqi rıçaq və mexanizmlərdən istifadə edir. ATƏT/DTİHB-nin dəvəti də buna doğru bir addımdır.

ATƏT/DTİHB-nin Hüquqi Qiymətləndirilməsi yaxın vaxtlarda gürcü dilində hazır olacaq.