14 iyun Gürcüstanda məhdud imkanlı şəxslərin Hüquqlarının Müdafiəsi Günüdür. Bu günün keçirilməsində məqsəd məhdud imkanları olan insanlar haqqında ictimaiyyəti məlumatlandırmaq və bu insanların hüquqi statusunu bir daha diqqət mərkəzində saxlamaqdır.

Son dövrlərdə dövlət tərəfindən müəyyən müsbət addımlar atılsa da, ölkədə məhdud imkanları olan şəxslərin hüquqlarının tam və səmərəli müdafiəsi hələ də problemli olaraq qalmaqdadır.

Fiziki mühitə, informasiyaya, rabitə vasitələrinə və məhdud imkanları olan insanlar üçün müxtəlif xidmətlərə çıxış problem olaraq qalır; Xidmətlərin və yardımların olmaması, sosial-iqtisadi- dəstəyin olmaması.

Məhdud imkanları olan şəxslərin/şəxslərin təhsil prosesinə düzgün cəlb edilməsi aktual olaraq qalır. Gündəliyə təhsil məkanına, təhsil resurslarına və prosesə çıxışın təmin edilməsi üçün effektiv tədbirlərin görülməsi zərurəti daxildir. Həmçinin, məktəbəqədər təhsil səviyyəsində də daxil olmaqla, inklüziv təhsil üzrə mütəxəssislərin vaxtında və zəruri səfərbər edilməsi.

Məhdud imkanlı şəxslərin əmək və məşğulluq hüququnun həyata keçirilməsi çətinliklərlə bağlıdır. Onların məşğulluğuna maneələr əlçatmaz mühit və xidmətlər, formal təhsilin olmaması və məhdud imkanları olan şəxslərə işəgötürənlərin özləri tərəfindən ayrı-seçkilik rəftarıdır.

Məhdud imkanları olan şəxslərin müvafiq mənzil hüququnun təmin edilməsi və evsizliyə qarşı mübarizə problemlidir. Dövlətin kifayət qədər səy göstərməməsi səbəbindən ölkədə sosial mənzillərin böyük əksəriyyətində məhdud imkanları olan şəxslərin ehtiyacları tamamilə və ya qismən nəzərə alınmır. Onların arasında yaşayış evlərinin fiziki mühitinin əlçatmazlığı, həddindən artıq sıxlıq, dəstək xidmətlərinin olmaması var.

Bələdiyyə səviyyəsində olan problemlərə ehtiyaca əsaslanan xidmətlərin tətbiqi/gücləndirilməsi, habelə məhdud imnakları olan şəxslərin məhdud imkanlı şəxslər üçün yerli şuralarda iştirakı və məsləhətçi orqanların səmərəli fəaliyyəti daxildir.

Psixi sağlamlıq sahəsində görülən tədbirlər kifayət etmir. İcma xidmətlərinin sayı və coğrafi əhatə dairəsi əhəmiyyətli dərəcədə artmayıb. Yatağın qeyri-institusionallaşdırılması strategiyası hələ hazırlanmayıb.

Məhdud imkanları olan şəxslər üçün iri müəssisələrin deinstitusionalizasiyası prosesi də problem olaraq qalır.

Tibbi sübutlarla yanaşı, insanın psixoloji və sosial amillərinə də diqqət yetirəcək məhdud imkanlılıq statusunun verilməsi üçün ədalətli sistemə keçid məsələsi həllini tapmamış qalır. Mövcud modellə müəyyən edilən sosial paketin məbləği məhdud imkanları olan şəxslərin fərdi ehtiyaclarına uyğunlaşdırılmayıb və minimum səviyyədə təmin oluna bilməz.

Məhdud imkanları olan şəxslərlə bağlı məsələlərdə ictimaiyyətin məlumatlılığı hələ də aşağı səviyyədədir ki, bu da onların işlətdiyi yanlış terminlərdə və stereotip baxışlarda özünü göstərir. Bu, qrupun damğalanmasına şərait yaradır, maneələr yaradır və məhdud imkanları olan insanların ictimai həyata daxil olmasının qarşısını alır.

Gürcüstanın Xalq Müdafiəçisi dövləti ölkədə məhdud imkanları olan şəxslərin hüquqlarının lazımi şəkildə həyata keçirilməsini təmin etmək, ictimaiyyəti məlumatlandırmaq və inklüziv cəmiyyətin qurulması üçün təsirli addımlar atmağa çağırır.