2022-ci ilin yanvar və mart aylarında Xalq Müdafiəçisi Aparatı Gürcüstanın 7 bələdiyyəsində (Tbilisi, Rustavi, Kutaisi, Qori, Batumi, Ozurqeti və Zuqdidi) fəaliyyət göstərən 11 sosial yaşayış binasının monitorinqini aparıb.

Monitorinq aydın göstərdi ki, evsizliklə bağlı ildən-ilə yaranan problemlər dövlətdən sistemli həllini tələb edir. Xüsusilə, indiyədək mənzil strategiyası və fəaliyyət planı hazırlanmayıb; Ölkə üzrə beynəlxalq standartlara, evsizliyin qarşısının alınmasının vahid mexanizmlərinə, evsizlik və onun formalarına dair məlumat və statistik məlumatlara görə evsiz insan anlayışı mövcud deyil. Nəticədə, hətta sosial mənzil və kirayə mənzil xidmətlərinin fəaliyyət göstərdiyi bələdiyyələrdə belə, evsiz şəxsin hesab edilməsi meyarları adekvat mənzil hüququ ilə bağlı beynəlxalq standartlara cavab vermir.

Digər tərəfdən, hətta büdcələrdə səfərbər olunan vəsaitlər də tələbatı təmin etmir və yüzlərlə insan mənzilsiz qalır.

Monitorinq göstərdi ki,

• Bəzi yaşayış yerlərində vəziyyət alçaldıcı, bəzi hallarda isə həyat və/və ya sağlamlıq üçün təhlükə yaradır.
• Belə yaşayış yerləri keçmiş inzibati binalarda yerləşir və yaşayış üçün yararsızdır, daimi səs-küy və sıxlıq olur;
• Yaşayış yerləri mərkəzdən xeyli aralıda, şəhərin inkişaf etməmiş mühitində yerləşir, yol-nəqliyyat infrastrukturu təşkil olunmayıb;
• Aptek və xəstəxana ilə coğrafi giriş problemi ümumidir.

Tədqiq olunan mənzillərin heç biri məhdud imkanları olan insanlar üçün tam istifadəyə yararlı deyil. Sosial evin müdiriyyəti və sosial işçi yalnız Tbilisinin sosial evindədir.

Sosial mənzil xidmətinə daxil olmaq üçün meyarların və prioritetlərin qeyri-bərabərliyi, milli səviyyədə vahid standartın olmaması, mövcud qaydaların düzgün işləməməsi sistemli problemlər kimi müəyyən edilib.

Xidmətin planlaşdırılması prosesində məhdud imkanlı şəxslərin maraqları, onların fərdi ehtiyacları, infrastruktura və informasiyaya çıxış imkanları nəzərə alınmır. Hər ay ayrılan kompensasiyanın məbləği də cüzidir.

Müəyyən edilmiş problemlər hökumət üçün aşağıdakıların vacib olduğunu göstərir:

• Mənzil xidmətlərinin yenidən nəzərdən keçirilməsini, onların beynəlxalq standartlara uyğunluğunu və uzunmüddətli xidmətlərin tətbiqini prioritetlərdən biri kimi müəyyən edən mənzil strategiyasını və fəaliyyət planını hazırlamaq;
• Xidmətlərin keyfiyyətinə, həyata keçirilməsinə və dövlət tərəfindən səmərəli monitorinqinə dair tələbləri müəyyən edən sosial mənzil və mənzil kirayəsi xidmətlərinin ətraflı standartlarını yazmaq;
• Bələdiyyələr tərəfindən xidmətlərin yaradılması və inkişafı prosesi yerli əhalinin mənzil ehtiyacları ilə bağlı aparılan tədqiqatların nəticələrinə əsaslanmalıdır.

11-13 oktyabr 2022-ci il tarixlərində Xalq Müdafiəçisi Aparatının əməkdaşları hazırkı hesabatı yerli özünüidarəetmə orqanlarının nümayəndələrinə təqdim etmiş, onlarla mənzil hüququ sahəsində qarşıda duran vəzifələr və onların həlli yollarını müzakirə etmişlər.

Mənzil monitorinqi Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Proqramı (UNDP) və Dayanıqlı İnkişaf Məqsədləri üzrə Birgə Fond tərəfindən dəstəklənib.