Bu xüsusi hesabatda 2019-2020-ci illərdə münaqişədən təsirlənən insanların sərbəst hərəkəti ilə bağlı məhdudiyyətlər və bu məhdudiyyətin yaratdığı problemlərin sayı nəzərdən keçirilir. Hesabatda işğal olunmuş ərazilərdəki Kovid 19-dakı vəziyyət də nəzərdən keçirilir. Xüsusilə pandemiya şəraitində hərəkət azadlığı həyati olaraq vacibdir.

2019 və 2020-ci illər ərzində hər iki işğal olunmuş bölgədə hərəkət bir neçə dəfə faktiki hökumət tərəfindən qoyulmuş süni maneələr və müxtəlif səbəblərdən məhdudlaşdırıldı. İşğal altında olan Axalqori bölgəsindəki çətin hüquqi vəziyyət və humanitar böhran xüsusilə diqqətəlayiqdir. 4 sentyabr 2019-cu ildən bəri, tibbi yardım göstərilmədiyi üçün nəzarət-buraxılış məntəqəsinin özbaşına bağlanması nəticəsində işğal olunmuş ərazilərdə yaşayan insanların ölümü oradakı acınacaqlı vəziyyəti daha da aydınlaşdırdı.

Hesabatda Gürcüstanın nəzarətində olan və işğal altında olan Abxaziya və Cənubi Osetiya ərazilərində yaşayan şəxslərin qanunsuz tutulması və həbs olunması kimi çirkin təcrübələr də detallandırılır. Həmçinin, məhkumların döyülməsi və pis rəftar məsələləri.

Gürcüstanın Xalq Müdafiəçisinin dəyərləndirməsinə görə, faktiki hökumət tərəfindən qurulan rəsmi rejim və işğal xəttində hərəkət üçün müxtəlif baryerlərin qoyulması, məsələn Keçid məntəqələrinin gözlənilməz şəkildə bağlanması, qanunsuz həbslər, köçürülmə üçün tələb olunan faktiki sənədləşmə problemləri və s. işğal olunmuş bölgələrin sakinlərinin sərbəst hərəkət azadlığını məhdudlaşdırır və dolanışıq mənbələrinə girişlərində əsassız maneələr yaradır. De-fakto hakimiyyəti tərəfindən edilən bu məhdudiyyətlərin birdəfəlik olmadığını nəzərə alaraq, Gürcüstan hakimiyyətinin beynəlxalq birliyin dəstəyi ilə işğal olunmuş ərazilərdə yaşayan insanların hüquqlarını qorumaq üçün bütün mümkün mexanizmlərdən istifadə etməsi vacibdir.