Mixail Saakaşvilinin sağlamlıq vəziyyətinin monitorinqinin nəticələrinə dair N6 Xalq Müdafiəçisi tərəfindən yaradılmış mütəxəssis/ekspertlər qrupunun rəyi

27 Aprel, 2022

İctimaiyyətə məlumdur ki, Gürcüstanın Xalq Müdafiəçisi 16 noyabr 2021-ci il tarixdə 157[1] saylı Sərəncamla təqsirləndirilən/məhkum edilmiş Mixail Saakaşviliyə göstərilən tibbi xidmətlərin adekvatlığını və vaxtında olmasını qiymətləndirmək üçün mütəxəssis/ekspertlər qrupu yaratmışdır.

Gürcüstan Xalq Müdafiəçisinin mandatına uyğun olaraq, ekspertlər qrupunun yaradıldığı gündən məqsədi xəstəyə göstərilən tibbi xidmətlərə nəzarət etməkdir. Qrup xəstənin dərhal müalicəsində iştirak etməyib[2].

Bir qrup ekspert Mixail Saakaşviliyə ümumilikdə 6 dəfə baş çəkib. O cümlədən, 2021-ci il noyabrın 16-da və 18-də - Xüsusi Penitensiar Xidmətin 18 saylı tibb müəssisəsinə, noyabrın 23-də və dekabrın 12-də Müdafiə Nazirliyinin Giorgi Abramişvili adına Hərbi Hospitalına, yanvarın 11-də və aprelin 22-də 12 saylı cəzaçəkmə müəssisəsinə başçəkmələr həyata keçirilib.

Səfərlər zamanı qrup üzvləri xəstə Mixail Saakaşvilini müayinə edib, onun tibbi sənədləri ilə tanış olub və yerli tibb/müalicə heyəti ilə söhbət ediblər.

Müvafiq olaraq, Xalq Müdafiəçisinin mütəxəssis/ekspert qrupu altı nəticə hazırlayıb, yəni: 17.11.2021[3], 18.11.2021[4], 25.11.2021[5], 14.12.2021[6], 19.01.2022[7] və indiki - 27.01.2021.

17 noyabr 2021-ci il tarixində baş çəkdikdən sonra ombudsmanın ekspertlər heyəti xəstənin vəziyyətinin ağır olması ilə əlaqədar olaraq xəstənin dərhal yaxşı işləyən və təcrübəli poliprofilaktik xəstəxanada, xüsusən də 18 nomrəli reanimasiya şöbəsində müalicəsini tövsiyə etmişdir. Eyni tövsiyə 2021-ci il noyabrın 18-də səfərdə, Mixail Saakaşvilinin səhhətinin ağırlaşması zamanı (Vernike ensefalopatiyası nəticəsində yaranan qıcolmalar müşahidə edilib) təkrarlanıb.

19 noyabr 2021-ci il tarixində xəstə Müdafiə Nazirliyinin Giorgi Abramişvili adına Hərbi Hospitalına yerləşdirilib.

Qori Hərbi Hospitalına köçürüldükdən və xəstəxanadan 12 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsinə köçürüldükdən sonra ombudsman qrupu əlavə olaraq dörd dəfə (23.11.2021, 12.12.2021, 11.01.2022 və 22.02.2022) Mixail Saakaşviliyə baş çəkib.

22 aprel səfərinin nəticələri

Səfərdə ekspertlər iştirak ediblər: nevroloq Tengiz Tsuladze və terapevt (Daxili Xəstəliklər / Hospital Medicine) Qriqoli Xurtsidze.

Səfərdən sonra ekspertlər qrupu digər ekspertlərin də iştirak etdiyi onlayn müzakirələr keçirdi: Giorgi Qriqoliya (anestezioloq-reanimatoloq), Giorgi Kaçarava (kardioloq), Giorgi Papiaşvili (kardioloq/aritmoloq), Aida Gözəlova (Hematoloq, Kliniki Onkoloq, İnternist, Paliatik Tibbi Mütəxəssis), Nino Zavraşvili (Endokrinoloq).

I. Xəstənin vəziyyətinin ümumi qiymətləndirilməsi

Son müraciətlə (11.01.2022) müqayisədə xəstənin vəziyyəti daha da pisləşib. Xəstə hazırda mənfi katabolik vəziyyətdədir (orqanizm öz orqanlarının parçalanması nəticəsində ayrılan zülalları istehlak edir - bir növ özünü sağaldır). Xüsusilə, Mixail Saakaşvili hazırda aclıq aksiyasını rəsmi şəkildə elan etməsə də, əvvəlki aclıq aksiyasından fərqli olaraq, əzələ kütləsini (zülalını) itirmək hesabına arıqlayır. Hal-hazırda xəstənin vəziyyəti protein aclığı (səbəbi - anoreksiya) kimi təsvir edilə bilər.

II. Əsas məsələlər və tövsiyələr

Yanvar səfərindən sonra, təəssüf ki, biz qapalı dairənin formalaşması ilə üz-üzəyik:

Müqavimətli posttravmatik stress pozğunluğu, depressiya və anoreksiya;
Qida qəbulunu azaltmaq (gündə tələb olunan kaloridən çox az, gündəlik dozanın 1/4-1 / 3-ə qədər[8] qəbul etmək, 1 ayda 8 kq çəki itirmək) və protein məhsullarından seçici şəkildə imtina etmək - dözümsüzlük səbəbindən;
Zülal aclığı fonunda inkişaf edən açıq və vacib əzələlərin tükənməsi və zəifliyi;
Funksionerlərin həyat keyfiyyətinin və səmərəliliyinin əhəmiyyətli dərəcədə azalması.

Bu sindromun pis dairəsindən çıxmaq üçün bu mərhələdə vaxtında kompleks neyro-psixoloji və fiziki reabilitasiya tövsiyə olunur. Əks halda, ümumiyyətlə - qida qəbulunun belə əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırılması və xüsusən - protein aclığı - qaçılmaz olaraq əzələ və üzvi çəkinin əhəmiyyətli dərəcədə itirilməsinə, infeksiyaların yüksək riskinə və daxili orqan sistemlərinin fəaliyyətinin pozulmasına səbəb olacaqdır.

Qeyd edək ki, Xalq Müdafiəçisinin ekspertlər qrupunun dekabr-yanvar aylarında psixoterapiya və fiziki reabilitasiya ilə bağlı verdiyi tövsiyələr yerinə yetirilməyib. Bu müddətdən sonra xəstəyə verilən dərmanlar nəticə vermədi və vəziyyəti pisləşdi. Nəticə etibarı ilə, oxşar şəraitdə, qeyd olunan tövsiyələrə əməl etmədən dərmanların təkbaşına davam etdirilməsi səmərəsiz olacaq, gələcəkdə hələ də müsbət nəticə verməyəcək və yuxarıda göstərilən formada xəstənin vəziyyətinin kəskin şəkildə pisləşməsinə gətirib çıxaracaq ki, bu da geri dönməz nəticələrə səbəb ola bilər.

Mütəxəssislər/ekspertlər qrupunun üzvləri:

/Qiorqi Qriqolia/

/Qriqoli Xurçidze/

/Qiorqi Kaçarava/

/Qiorqi Papiaşvili/

/Aida Gözəlova/

/Tenqiz Tsuladze/

/Nino Zavraşcili/

[1] Baxın < shorturl.at/enpzX>

[2] Baxın < shorturl.at/duwLV>

[3] Baxın < shorturl.at/fjzIX >

[4] Baxın < https://cutt.ly/hIWRBgU >