Ümumdünya Psixi Sağlamlıq Günü hər il oktyabrın 10-da qeyd olunur. Bu günün qeyd edilməsi əhalinin psixi sağlamlıq haqqında məlumatlılığının artırılmasına və psixi sağlamlıq problemi olanlara dəstək üçün səylərin səfərbər edilməsinə xidmət edir.

Oktyabrın 10-un bu ilki mövzusu psixi sağlamlıq və rifahı hər kəs üçün qlobal prioritet etməkdir.

Hələ 2019-cu ildə dünyada təxminən hər səkkiz nəfərdən birində psixi sağlamlıq problemi var idi. Covid-19-un yaratdığı pandemiya sahədə qlobal böhrana səbəb olub. Qısa və uzunmüddətli stressi daha da gücləndirdi və milyonlarla insanın psixi sağlamlığına təhlükə yaratdı. Cəmiyyətdə stiqma və ayrı-seçkilik onların sosial inteqrasiyası və düzgün qayğısı prosesində maneə olaraq qalır. Eyni zamanda, xüsusilə aşağı və orta gəlirli ölkələrdə psixi sağlamlıq xidmətinin maliyyələşdirilməsi və xidmətləri hələ də kifayət deyil.[1]

Psixi sağlamlıq problemləri olan şəxslərin sosial inteqrasiyasına və reabilitasiyasına əsaslanan xidmətlərin inkişafı, stasionar xidmətlərin universal səhiyyə proqramına daxil edilməsi və psixiatriya sahəsində zəruri kadr potensialının təmin edilməsi Gürcüstanda problem olaraq qalır. Psixiatriya müəssisələrində yatan xəstələrin başa düşülən formada tam və obyektiv məlumat vermədən razılıq vərəqəsini rəsmi şəkildə imzalaması hələ də problem olaraq qalır. Çağırış əhalinin psixi sağlamlıq haqqında məlumatlılığını artırmaq və stiqmanı azaltmaqdır.

Gürcüstanın 2022-2030-cu illər üçün psixi sağlamlıq strategiyasının bu il hökumətin qərarı ilə təsdiqlənməsinə baxmayaraq,[2] sənəd maarifləndirmə və intiharların qarşısının alınması kimi məsələləri tam əhatə etmir. Psixi sağlamlığın inkişafının mühüm istiqamətləri – sahənin deinstitusionalizasiyası, icma əsaslı xidmətlərin yaradılması – deklarativ xarakter daşıyır və strategiyada onların həyata keçirilməsinin aydın yolları göstərilməyib.

Ölkədə psixi sağlamlıq problemlərini vaxtında həll etmək üçün Xalq Müdafiəçisi səlahiyyətlilərə müraciət edir - müasir, icma əsaslı psixi sağlamlıq xidmətlərinə eyni vaxtda keçidi, onların davamlılığını və ehtiyacı olanlara rahat çatdırılmasını təmin etmək üçün təsirli addımlar atın; psixiatriya müəssisələrinin xəstələrinə öz hüquqları barədə düzgün məlumat verin; Psixi sağlamlıq və rifahı hamı üçün qlobal prioritet etmək üçün onların müstəqil yaşayışını dəstəkləmək, ictimai məlumatlılığı artırmaq və stiqmanı azaltmaq üçün tədbirləri dəstəkləyin.

[1] https://bit.ly/3CcjwkR2

[2] “Gürcüstanın 2022-2030-cu illər üçün psixi sağlamlıq strategiyasının təsdiq edilməsi haqqında” Gürcüstan hökumətinin 18 yanvar 2022-ci il tarixli 23 nömrəli qərarı.Sənəd internet saytında yerləşdirilib.<https://bit.ly/3rR67tq >