Gürcüstanın Xalq Müdafiəçisi narahatdır ki, Gürcüstan parlamenti vətəndaş cəmiyyəti ilə əvvəlcədən məsləhətləşmədən və kifayət qədər müzakirələr aparmadan məhkəmə sistemində son dərəcə təhlükəli dəyişiklikləri operativ şəkildə nəzərdən keçirir. Belə məsələlərin müzakirəsinə cəmi 2-3 gün vaxt ayırmaq, qanun layihəsini dərc etmədən komitənin iclasını təyin etmək, maraqlı şəxsləri məlumatlı müzakirədə iştirak etmək imkanından məhrum etmək yolverilməzdir.

Son dərəcə diqqətəlayiq haldır ki, qanun layihəsi ilə bağlı hakimlərin bir hissəsi tərəfindən mühüm bəyanat verilib ki, bu da təklif olunan dəyişikliklərlə hakimlərin fərdi müstəqilliyinə əsaslı təhlükə yaratdığından danışır. Biz onların cəsarətini yüksək qiymətləndirir, onların qiymətləndirməsini tamamilə bölüşür və Parlamenti bu müraciətə baxmağa çağırırıq. Əsas konstitusiya öhdəliyi fərdi hakimin müstəqilliyini qorumaq olan Ali Ədalət Şurasının bu mühüm dəyişikliklərə susduğunu nəzərə alsaq, qanun layihəsinin nüfuzlu hakimlər qrupu ilə əvvəlcədən razılaşdırıldığına dair əsaslı şübhələr var. Təəssüflər olsun ki, təklif olunan dəyişikliklərlə bağlı Ali Ədliyyə Şurasının sədri tərəfindən təyin olunan üzvün fikrini hələ də eşitməmişik. Parlament tərəfindən seçiləcək digər qeyri-məhkəmə üzvlər hazırda Ali Ədliyyə Şurasının üzvü deyillər və bu ilin iyun ayından 5 belə vəzifə boşdur.

İslahatın düzgün planlaşdırılması üçün mövcud vəziyyəti düzgün qiymətləndirmək lazımdır. Belə bir qiymətləndirmə olmadan hər hansı mütərəqqi dəyişikliyə nail olmaq, proseslərdə müsbət dinamika yaratmaq mümkün olmayacaq. Bundan əlavə, qanun layihəsində 19 aprel razılaşmasına da toxunulmur və islahat məsələləri və sazişin ruhu nəzərdə tutulmur.

Qanun layihəsinin ümumi şəkildə deyil, verilmiş kontekstdə, mövcud şura kontekstində və bütün ədliyyə sisteminin qarşısında duran ən ciddi çağırışlar baxımından qiymətləndirilməsi vacibdir. Hazırkı bəyanatda qanun layihəsində nəzərdə tutulan, olduqca problemli və bilavasitə məhkəmə sistemində vəziyyəti pisləşdirməyə yönəlmiş məsələləri qısaca sadalayırıq, yəni:

• Hakimləri işin müzakirəsindən kənarlaşdırmaq olduqca asandır və manipulyasiya üçün yer var;
• Hakimlərin intizam məsuliyyəti ilə bağlı məsələlərə dair qərarların qəbulu üçün tələb olunan səslərin sayı azaldılır və bunun üçün yalnız Ali Ədalət Şurasının üzvlərinin səsləri kifayət edəcək ki, bu da hakimiyyət bölgüsü prinsipinə ziddir;
• Hakimlərin məcburi ezamiyyət müddəti dörd dəfə artırılır, Apellyasiya Məhkəməsinin hakiminin aşağı instansiyasında məcburi ezamiyyətə qoyulan qadağa götürülür, bununla da nüfuzlu hakim qrupunun əlində həmkarlarına qarşı yeni cəza rıçaqları yaradılır;
• Hakimlərin ifadə azadlığı intizam məsuliyyətinin yeni əsası ilə məhdudlaşdırılır, onun müəyyən edilməsi praktikada problem yarada bilər;
• Hakimlərin intizam məsuliyyəti sərtləşdirilir;
• Birinci və ikinci instansiyada hakimlərin təyinatı sistemi daha da qeyri-şəffaf olur, maraqların toqquşmasına zəmin yaranır, hakimlərin haqq etməsinə görə seçilməsi daha da zəifləyir;
• İntizam icraatları sürətləndirilmiş şəkildə aparılacaq ki, bu da şəffaflığı zəiflədə bilə

Bütövlükdə, təklif olunan qanun layihəsi belə bir təəssürat yaradır ki, nüfuzlu hakimlər qrupu ona arzuolunmaz olan hakimləri cəzalandırmağa və onları məhkəmə sistemindən kənarlaşdırmağa hazırlaşır. Təəssüf ki, belə kəskin neqativ məzmunlu qanun layihəsinin iqtidar partiyasının deputatları tərəfindən irəli sürülməsi və operativ şəkildə baxılmasıdır.

Biz Gürcüstan Parlamentini təklif olunan dəyişiklikləri dəstəkləməməyə çağırırıq, çünki bu, Gürcüstanda ədliyyə sisteminin vəziyyətini və ədalətli məhkəmə hüququnu kəskin şəkildə pisləşdirir. Qanun layihəsi qəbul ediləcəyi təqdirdə, Gürcüstan prezidentini əlindəki fürsətdən istifadə etməyə və əsaslandırılmış iradlarla qanun layihəsini parlamentə qaytarmağa çağırırıq.