17 iyun 2022-ci il tarixində Gürcüstan Xalq Müdafiəçisinin monitorinq qrupu [1] Siqnaxi rayonunun Kaxetidə yerləşən Tsnori Yaşlılar Evində monitorinq keçirib. Aparılan monitorinqlər göstərib ki, müəssisədə vəziyyət təşviş doğurur, ahıllar alçaldıcı vəziyyətdədir.

Tsnori Yaşlılar Evi 21 qocadan ibarət icma təşkilatıdır, onlardan 17 benefisiar LEPL “ Dövlət qayğısı və İnsan Alveri Qurbanları üzrə Dövlət Agentliyi tərəfindən maliyyələşdirilir və xidmət göstərilir. (2 nəfəri bələdiyyə, iki nəfər isə özünü maliyyələşdirir). Müvafiq olaraq, dövlət yaşlıların yaşayış şəraitinə nəzarət etmək, habelə xidmət göstərən şəxs tərəfindən yaşlılar üçün adekvat şəraitin təmin edilməsi vəzifəsini daşıyır.

Xalq Müdafiəçisi Aparatının monitorinqi zamanı bəlli olub ki, benefisiarlarda ağır antisanitar şərait var. Binanın hər tərəfində dözülməz, kəskin qoxu var. Benefisiarların gigiyenasına diqqət yetirilmir. Əksəriyyət köhnə, cırıq və çirkli paltarlar geyinir. Müəssisədə şəxsi gigiyena vasitələri və şəxsi gigiyena ilə bağlı dəstək təmin edilmir. Benefisiarla müsahibə zamanı məlum oldu ki, onların hamam almaq imkanları yoxdur. Ağsaqqallardan birinin dediyinə görə, o, bu il ümumiyyətlə hamam almayıb.

Qocalar evinin lazımi infrastrukturu yoxdur. Bütün benefisiarlar üçün yalnız bir hamam otağı var və hamamlar dəhşətli dərəcədə antisanitardır.

Müəssisə yaşlıların sağlamlığının qorunmasına etinasız yanaşır. Xüsusən də həkim ştatı yoxdur, mövcud kiçik tibbi sənədlər tam deyil.

Müəssisədə narahatlıq doğuran antisanitar şəraitlə yanaşı, yaşlıların ehtiyaclarına uyğun olaraq əvvəlcədən tərtib edilmiş, mütəxəssis menyusu da yoxdur. Nəticədə, monitorinq qrupunun üzvləri yeməyin qida dəyərini qiymətləndirə bilməyiblər.

Qocalar evinin işçiləri müvafiq ixtisaslara malik deyillər, xüsusən də qocalara qulluq üçün lazımi təlimlərdən keçməyiblər. Maraqlıdır ki, müəssisədə yaşlıların ləyaqətini pozmamaq üçün kişi faydalananlara qulluq edəcək kişi baxıcı yoxdur. Qeyd edək ki, Müəssisədə çalışan işçilərin əməkhaqqı Xalq Müdafiəsi Aparatının yoxlama və incələmə apardığı digər qocalar evləri ilə müqayisədə ən aşağı səviyyədədir.

Müəssisə rəhbərliyinin damğası üzündən bəzi yaşlı insanlara qarşı stereotipik münasibət narahatçılıq doğurur. Xalq Müdafiəçisi Aparatının əməkdaşlarının qeyd etdiyi qanun pozuntuları ilə bağlı administrasiyanın nümayəndəsi belə cavab verib: onun ləyaqətini alçaltmaq üçün qocada ləyaqət olmalıdır.

Yaşlıların həm fiziki, həm də ruhi sağlamlığına görə bir fərq var. Bu da benefisiarlar arasında mübahisələrə səbəb olur.

Rəhbərliyə qarşı qorxu və inamsızlıq nəzərə çarpır. Rəhbərliyin hüzurunda yaşlılar narahatçılığını ifadə etmir, onlar üçün vacib olan problemlərdən danışmaqdan yayınırdılar. Və tək qaldıqda, obyektdə yaşamaqla bağlı çətinliklər monitorinq qrupu ilə həll edildi.

Gürcüstanın Xalq Müdafiəçisi Gürcüstanın Əmək, Səhiyyə və Sosial Məsələlər Nazirinə müraciət edib ki, təcili olaraq onlara layiqli şərait yaradılacaq müəssisələrə yerləşdirilsin.

Rəhbərliyə qarşı qorxu və inamsızlıq nəzərə çarpır. Rəhbərliyin hüzurunda yaşlılar narahatçılığını ifadə etmir, onlar üçün vacib olan problemlərdən danışmaqdan yayınırdılar. Lakin, tək qaldıqda, obyektdə yaşamaqla bağlı çətinlikləri monitorinq qrupu ilə paylaşırdılar.

Gürcüstanın Xalq Müdafiəçisi Tsnoridəki “Qocalar üçün Yaşayış Evi”ndə qocaların qeyri-münasib, alçaldıcı vəziyyəti ilə əlaqədar Gürcüstanın əmək, səhiyyə və sosial işlər nazirinə müraciət edib: - LEPL Dövlət Qayğı və İnsan Alveri Agentliyi, İnsan Alveri Qurbanları ilə Mübarizə Agentliyi yuxarıda qeyd olunan qanun pozuntularına dərhal reaksiya versin və müəssisədəki qocaların layiqli şəraiti olan digər obyektlərə köçürülməsini dərhal təmin etsin.

---

[1] Monitorinq qrupu iki əməkdaş və ekspertdən - bir psixoloq və bir həkimdən ibarət olub