2024-cü il iyulun 19-da Gürcüstan parlamenti amnistiya haqqında qanun layihəsini birinci oxunuşda təsdiqləyib. Komitənin müzakirəsində Xalq Müdafiəçisi Aparatı da iştirak edib. Xalq Müdafiəçisi məhbuslara adekvat və ədalətli yardım mexanizmlərinin və yanaşmalarının həyata keçirilməsini alqışlayır. Eyni zamanda, ictimai təhlükəsizlik risklərinin də sığortalanacağına ümid edirik.

Əvvəla, qeyd edək ki, amnistiya humanist siyasi aktdır və xalq Müdafiəçisi öz mandatını nəzərə alaraq, məhkum edilmiş şəxslərə hansı cinayətlərə görə, hansı miqyasda amnistiya tətbiq edilməsi barədə parlamentə konkret tövsiyələr verə bilməz. Digər tərəfdən, prinsiplər səviyyəsində Xalq Müdafiəçisi Aparatı Gürcüstan parlamentinə üç konkret istiqamət üzrə öz baxışını təklif etdi. Xüsusilə, Xalq Müdafiəçisinin tövsiyəsi:

• Amnistiya aktına baxılarkən ömürlük azadlıqdan məhrum edilmiş, cəzasını ağlabatan müddət ərzində çəkmiş məhkumlarla bağlı müzakirələr aparılmalı, ümumi amnistiya aktının qüvvəyə mindiyi nəzərə alınmaqla, amnistiyanın onlara şamil edilməsinin mümkünlüyü nəzərə alınmalıdır. 2012-ci ildə qəbul edilmiş qanun yalnız adıçəkilən kateqoriyadan olan məhkumlara şamil edilmiş və praktiki olaraq onlara güzəştlərdən yararlanmaq imkanı verilməmişdir Eyni zamanda, ömürlük azadlıqdan məhrum etmə ilə müddətli azadlıqdan məhrum etmə ilə əvəz oluna bilən şəxslərin dairəsini ən ədalətli və əsaslı prinsip əsasında müəyyən edə biləcək əlavə şərtlər hazırlamaq olar;
• Xalq müdafiəçisi parlamentə amnistiyaya məruz qalan, lakin bundan əlavə, xroniki və/və ya sağalmaz xəstəlikləri olan məhbuslara daha loyal yanaşmağı təklif edir;
• Ailə daxili zorakılığına görə məhkum edilmiş şəxslərin azadlığa buraxılması prosesinə xüsusi diqqət yetirilmə Xüsusilə, qurbanların razılığının alınması prosesində onların mənafeyini və təhlükəsizliyini qorumaq lazımdır; Və onlar heç bir məcburiyyət və qeyri-qanuni təsir olmadan öz iradələrini ifadə edə bilməlidirlər. Onların arasında müvafiq qurumları bu prosesə cəlb etmək və ya zərərçəkmişdən məhkəmə qarşısında dindirmək mümkündür ki, bir tərəfdən hakim zərərçəkmişin mövqeyinə əmin olsun, digər tərəfdən də qurbanın səmərəli müdafiəsini təmin edən adekvat mühafizə qaydası şərtləri məhkəmə müəyyən edə bilsin.

Xalq müdafiəçisi qanun layihəsinin təşəbbüskarları və bütün maraqlı qruplarla əlavə işgüzar görüş keçirməyə hazırdır. Eyni zamanda, parlamentin bu istiqamətdə ifadə etdiyi iradəni alqışlayır.

Burada qeyd etmək istərdik ki, son günlər amnistiya aktı ilə bağlı penitensiar müəssisələrdə mövcud vəziyyətlə bağlı ictimaiyyət tərəfindən yüksək maraq var. Müvafiq olaraq, penitensiar müəssisələrdən daxil olan bildirişlər əsasında 17 və 18 iyul 2024-cü il tarixlərində Xalq Müdafiəçisinin nümayəndələri 2, 3, 5, 6, 8 və 14 saylı cəzaçəkmə müəssisələrində olublar.

Başçəkmələr nəticəsində aparata məlum olub ki, amnistiya qanununun əhatə dairəsinin genişləndirilməsi xahişi ilə həmin müəssisələrdə 8 məhkum aclıq aksiyası keçirir. 8 saylı cəzaçəkmə müəssisəsində də ömürlük azadlıqdan məhrum edilmiş 14 nəfər aclıq aksiyası keçirirdi və bu, artıq başçəkmə vaxtı aclığı dayandırmışdı.

Xalq Müdafiəçisi Aparatının nümayəndələri digər cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlarla görüşlərini davam etdirəcəklər.